کودکان حساس ترین ، آسیب پذیر ترین و تاثیر پذیرترین اعضای جامعه هستند و در عین حال آن ها با شرایط و روحیات خود تاثیر گذار ترین هم هستند . چرا که کودکان در سنین مختلف شرایط های متفاوتی برای حفاظت ، یادگیری و آموزش ، روحیات کنجکاوانه و غیره را برای محیط اطراف تعریف میکنند و اینکه جایی باشد تا بتواند کودکان را با هر نوع از روحیات و هر سطح انرژی سرگرم کند بسیار حائز اهمیت است .
فضا های باز برای کودکان که شامل پارک ها و شهر بازی های روباز از نخستین اماکن تشکیل شده ویژه کودکان است . فضای ازاد برای کودکان بسیار مناسب است چرا که بازی در فضای باز، سیستم ایمنی کودکان را بهبود بخشیده، فعالیت جسمانی آنان را ارتقاء داده، تخیل و خلاقیتشان را برانگیخته و از همه مهمتر، هنگام بازی که تمام حواسشان را به کار می گیرند، به آنان حس سرزندگی می بخشد. این مزایا شامل تقویت تفکر انتقادی و مهارتهای حل مساله و تاکید بر احترام به طبیعت و جانداران دیگر نیز می شود. پروژه های تحقیقاتی متعددی برای حمایت از این موارد توسط روانشناسان تهیه شده است .
انتخاب متریال مناسب یکی از مهمترین ارکان طراحی پارک محسوب میشود ، از جمله کف سازی مناسب از نظرسیما ، رنگ و جنس و استفاده از حفاظ های مناسب برای جلوگیری از آسیب های غیر منتظره . طراحی نیمکت هایی در اطراف فضاهای بازی برای نظارت والدین بسیار اهمیت دارد .
از وجود جوب های عریض و عمیق باید در محیط پارک ها جلوگیری کرد و یا چاره ای برای پوشش آن ها داشت و همچنین آب نما ها نباید عمق زیادی داشته باشند مگر اینکه کاملا حفاظ اطراف آنهارا احاطه کرده باشد .
توصیه میشود فضا هایی مختص باز با هر گونه توپ تعبیه شود و دارای حفاظ های بلند باشد تا از رفتن کودک به خارج از پارک جلوگیری شود .همچنین وجود مسیر هایی برای دوچرخه و اسکیت بسیار امتیاز خوبی برای پارک ها محسوب میشود .
طراحی سرویس بهداشتی ، آب خوری و بوفه مختص کودکان اهمیت زیادی دارد .
مسئله مهم دیگر، قابل دسترس بودن زمین بازی است که هنگام طراحی برای کودکان باید مورد توجه قرار گیرد. معماران منظر توانا باید زمین بازی را به گونه ای تجهیز کنند که همه کودکان با هر نوع توانایی را جذب نمایند. اما معماران منظری که حرفه ای تر باشند در طرح خود از این نکات نیز فراتر رفته و زمین بازی را توسط اجزای مناسب برای ناتوانان جسمی، حسی و بصری و یا کودکان اوتیسم، شاخص و خوانا می کنند. امروزه شاهد توسعه باغهای درمانی و شفابخش هستیم که می تواند راه حلهای عالی طراحی را به متخصصان علاقه مند به طراحی برای گروه های خاصی از مردم و کودکان پیشنهاد دهد .
در کل یکی از بزرگترین عوامل در طراحی پارک ها عوامل اقلیمی آن منطقه است . درختان تنها برای فصل تابستان مورد استفاده قرار نمی گیرند، بلکه در فصول سرد هم کاربرد دارند. برای طراحی یک زمین بازی امن، مهار باد نیز باید در نظر گرفته شود. برای این منظور درختان همیشه سبز می توانند بهترین گزینه باشند. ترکیبی از این درختان در کنار گونه های با ارتفاعهای مختلف، می تواند نتیجه بهتری در برداشته باشد، زیرا مانع بهتری در برابر نفوذ باد خواهند بود. علاوه بر این تنوع گونه های گیاهی، محیط پایدارتر و طبیعی تری را برای کودکان ایجاد خواهد کرد .
اولیا کسی که به بازی های پویای کودکان توجه کرد، متخصص تعلیم و تربیت اسکاتلندی “دیوید شاو” بود که اعتقاد داشت زمین بازی، بهشت است. “فردریک فرورل” نیز که هم عصر او بود وبه گونه ای مبدع مفهوم باغ کودکان به شمار می آید، عقیده داشت باغ کودکان باید نمونه کوچکی از این دنیا باشد که جنبه های مثبت و گوناگون آن را منعکس می کند؛ را پیشرفت تکنولوژی و پیدایش ماشین در آغاز قرن بیستم و همچنین افزایش نیازهای مردم به فضاهای تفریحی، پارکها به عنوان مکان های تفریح گردشگاه های عمومی احداث شدند. در این دوره با توجه به نیازمندی هر دوره سنی به طراحی ویژه خود برای قشر استفاده کننده از فضا مطرح شد
نکات و ضوابط کلی برای هر گونه فضای سبز و محوطه وجود دارد . هر گونه پارکی باید ورودی منحصر به فرد داشته باشد که با یک المان شاخص یا سردر خود را از دیگر ورودی های فرعی متمایز کند و همچنین بهتر است از تمام جهاتی که به خارج سایت راه میابد و میتواند گذر گاه اتومبیل داشته باشد پارکینگ طراحی شود . بهتر است پارک کودک در قسمتی باشد که از خیابان اصلی بیشترین فاصله را داشته باشد تا خطری کودکان را تحدید نکند و در ضمن از قرار دادن هر گونه المان سخت و تیز گوشه باید خودداری شود به علاوه لازم به ذکر است که در گذشته برای کف پارک ها از سنگ ریزه بسیار استفاده میشد و خطرات زیادی به همراه داشت از جمله لغزندگی ، نا همواری ، آلودگی و بسیاری موارد دیگر . امروزه از سطوح نرم برای کف پوش پارک ها استفاده میشود که مزیت های زیادی دارد .
نور پردازی پارک ها بسیار نکنه مهمی است پارک ها باید دارای نور کافی در شب در تمامی قسمت ها باشند و در صورت لزوم لازم است اختلاف سطح ها یا کف سازی خاص هم با نور های موضعی در کف مشخص شوند تا علاوه بر زیبایی از خطرات احتمالی جلوگیری شود .
وجود نگهبانی در پارک ها بسیار اهمیت داشته و در صورت بزرگ بودن باید پارک دارای چند کیوسک نگهبانی باشد . وجود مسیر هایی برای ورود ماشین آتش نشانی ، آمبولانس و یا پلیس به ویژه در پارک های بزرگ الزامی است . وجود ردیف هایی از درخت های بلند در دور تا دور پارک بسیار مفید است چراکه هم باعث متمایز شدن فضا شده و هم سبب فیلتر کرد باد و غبار احتمالی میشود و همچنین صوت مزاحم پارک را برای خانه های اطراف کم کرده و مزاحمت های بصری پارک را هم تا حدی کاهش میدهد .در صورت بزرگ بودن پارک وجود تابلو های هدایت کننده در تمامی بخش ها به خصوص ورودی ها الزامی است .
در نتیجه طراحی پارک بسیار برای شهر اهمیت داشته و شهر های امروزی به داشتن چنین فضاهایی نیاز دارند چرا که سرعت رشد ساختمان ها و ماشین آلات به حدی بالا است که دیری نمیپاید بدون وجود پارک ها سطح شهر ها عاری از گیاهان شده و به همراه خود آلودگی های بصری و هوا به شدت خواهد داشت .
