جنبش Tiny House

 TINY HOUSEجیست ؟ این ایده و جنش چیست ؟ چرا انسان ها این خانه ها را انتخاب میکنند و زندگی اینچنینی به جه معناست ؟

سال هاست که گرایش به خانه های کوچک به جنبش اجتماعی بدل شده است . مردمی هستند که انتخاب میکنند محل زندگی خود را کوچک کرده و ساده تر کنند. انسان هایی که فلسفه ی این نوع خانه هارا پذیرفته اند و سبک زندگی آزادانه و راحت را در آن ها یافته اند .

زندگی در این نوع خانه ها چیزی فراتر از زندگی در مکانی کوچک است اگرچه زندگی در خانه کوچک بخشی از آن به حساب می آید .

ابعاد و بزرگی این خانه ها به گونه ای است که به عنوان مثال ابعاد متوسط یه خانه معمولی در آمریکا 2600 فوت مربع است در حالی که در این خانه های کوچک ابعاد بین 100 تا 400 فوت مربع است . اما مطمئنا هیچ قانون ثابته برای ساخت این روش از خانه لزومی بر وجودش نیست ولی اکثر این خانه ها در زمینی به ابعاد 400 فوت مربع ساخته میشوند .

خانه های کوچک یا اجاره ای هستند یا متعلق به شخص خاصند . این خانه ها ممکن است چرخدار و متحرک باشند یا پایه و اساس داشته باشند و ثابت باشند . اغلب این خانه ها ساختاری مستقل دارند و بعضا در محوطه خانه های بزرگ مستقر شده اند .

ممکن است جایی باشد که تعداد  متعددی از این خانه ها در آنجا پارک یا مستقر شده باشند .

برخی از این خانه ها را خود صاحبان آن ها بنا میکنند و برخی هم متناسب با شرایط خریداری میشوند . این خانه ها به شکل های مختلف با هندسه های متفاوت وجود دارند و هدف تمامی آنها ایجاد زندگی ساده تر و آرام تر در فضایی کوچک است .

به طور متوسط در مناطق سردسیر به سبب بهینه کردن مصرف انرژی خیلی بیشتر از این نوع خانه ها استفاده میشود .

برای کسانی که تا به حال زندگی در محیط کوچک را تجربه نکرده اند شاید وهم آور باشد ولی عوامل زیادی باعث گرایش به این جنبش شده است . از جمله عوامل محیطی ، طبیعت و عوامل مالی . زندگی در این خانه ها علاوه بر مزایای گفته شد جالب و کنجکاوانه است .

اغلب آمریکایی ها ½ تا 1/3 درآمد ماهیانه شان صرف سقف بالای سرشان می شود چرا که آن ها باید چندین سال وقت خود را صرف کنند تا بتوانند  خانه متوسط تهیه کنند و یا که با توسعه فرهنگ  اکنون بخرید ، بعداً بپردازید بیش از 70 در صد آمریکایی ها با هزینه های بازپرداخت زندگی میکنند .

عقایدی همچون با سخت کار میکنیم تا خانه بزرگتر داشته باشیم و پس از آن سخت کار میکنیم تا با وسایلی آن ها را پر کنیم حتی اگر استفاده ای نکنیم . بنابراین راه حل زندگی با آرامش بیشتر و هزینه کمتر چیست جز این که زندگی خود را کوچکتر و هدفمند تر کنیم .

بنابراین هیچ تعجبی ندارد که عده ای از مردم به این جنبش روی آورده باشند و سبک جدیدی برای زندگی خود رقم زده باشند .

TinyHouses-Infographic-1000wlogo-682x1024

در تصویر بالا میبینیم که درصد کسانی که این روش از زندگی را پذیرا هستند در خانم ها 55 درصد و در آقایان 45 درصد است .این موضوع نشان دهنده ی کمتر شدن زحمات نگهداری از خانه است که علاوه بر صرف وقت صرف هزینه سالانه چشمگیری هم د ارد . همچنین از هر 5 نفر 2 نفر بالای 50 سال دارند.

میزان رهن و اجاره در این روش از زندگی بسیار کم بوده و اغلب خودشان صاحبان ملک خود هستند . از لحاظ انواع هزینه های زیستی در این نوع از زندگی انقدر کم است که سالانه میشود با همان هزینه به راحتی به فارغ التحصیلان افزود .

ضوابط طراحی خانه سالمندان

به طور کلی در هر اتاق نباید بیش از 4 نفر زندگی کنند. اتاق حتما ً باید دارای یک پنجره باشد.فضای کافی برای جابه‌جا کردن و حرکت دادن ویلچر موجود باشد وحتما داخل واحد حمام داشته باشد. درِ اتاق نیز نباید به داخل اتاق‌های دیگر باز شود. همچنین نور کافی برای مطالعه در رختخواب فراهم شود (مثل یک چراغ مطالعه کوچک در بالای تخت).

اگر محیط خصوصی امکان پذیر نیست در فاصله بین تختخواب‌های اتاق پرده‌ای باشد تا در صورت نیاز، سالمند بتواند با کشیدن پرده یک محیط خصوصی برای خود ایجاد کند. تخت نسبت به پنجره باید دید داشته باشدو یک صندلی راحت در کنار تخت باشد. همچنین هر سالمند باید یک کمد جداگانه وهم‌اتاقی‌های سازگار، همزبان و متناسب با خود داشته باشد. در صورت تمایل، اتاق تلفن داشته باشد.

سرویس بهداشتی سالمندان باید دارای میله های کمکی باشد و فضای کافی برای حرکت بیلچر وجود داشته باشد و همچنین سرویس هایی ویژه معلولین نیز وجود داشته باشد .

اتاق و نشینمن و تمام فضاهای عمومی باید نور کافی داشته باشند و دارای میله های کمکی باشند و همچنین تمام پیریز ها و وسایل خطرناک با رنگ های هشدار دهنده و واضح مشخص باشند . باید کاناپه ای باشد  و بهتر است تلوزیون روزنامه و از این قبیل سرگرمی ها نیز تعبیه گردد. مکان هایی خصوصی باید تعبیه شود برای ملاقات ها و معانیه ی پزشکان . سالمندان باید جایی دور از فضای ترافیک شهری باشد چراکه آرامش سالمندان در گرو دوری از آلودگی صوتی است . در ضمن سالمندان باید دارای تهویه هوای مطلوب باشد و چه بسا ساختمان های کهنه ساخت که بوی رطوبت دارند مناسب کاربری سالمندان نیستند .در سالمندان باید مسیری برای پیاده روی سالمند تعبیه شود و دارای میله کمکی باشد و در جای جای آن نیمکتی باشد برای مکث . سالن های گفتگو جمعی و کلاس های آموزشی بسیار بر روحیات و سرگرمی سالمند ها اثر بخش است .

اگر سالمندان بیش از یک طبقه باشد باید تعداد پلکان معقول داشته و همچنین دارای تعداد متعددی آسانسور باشد . در ضمن تراس ، بالکن و پنجره ها باید محافظ مناسب داشته باشند . کف تمام بخش های سالمندان باید از متریالی غیر لغزنده و ترجیحا مات پوشیده شود . تخت سالمند باید دارای محافظ باشد .

برای طراحی محوطه باید نکاتی رعایت شود برای مثال ؛ فواصل و طول مسيرهای دسترسی از حالت عادی کمتر باشد، برای مثال تعداد و محل قرار گيری سرویس های بهداشتی باید به صورتی باشد، که افراد سالمند در کوتاهترین زمان، و مناسب ترین مسير ممکن بتوانند به آن دسترسی پيدا کنند. هيچ گونه بلندی یا مانعی در مسير حرکت افراد سالمند قرار نداشته باشد. سعی شود تا جای ممکن از مسيرهای شيبدار کمتر استفاده شود و در صورتی که مجبور به استفاده ازمسيرهای شيبدار هستيم حدالامکان از نرده در کنار مسيرها برای دستگيری افراد سالمند استفاده شود لازم است عوامل محرک حواس بينایی، شنوایی، لامسه و بویایی در طراحی فضای باز به کار گرفته شود، تا لذت و ادراک محيط به نحو مناسبی انجام بگيرد.

سرنخهای لامسه بسيار مهم و شامل تغييرات در بافت کف پياده روها و محل برخورد مسيرها یا قبل از محوطه پله هاست که با تغییر مصالح میشود به ان رسید و همچنین باید در فواصل کوتاه نیمکت تعبیه شود . بهتر است فضاهای خاصی برای ورزشهای سبک و نرمش برای سالمندان در نظر گرفته شود، برای مثال راه رفتن مورد علاقه بسياری از سالمندان در سنين بالاست، بنابراین می توان با طراحی مسيرهای پياده روی مناسب و متنوع، به نياز آنها پاسخ مثبت داد

به گزارش ارگان معماری :مجتمع اقامتی سالمندان البشلس پارک (elbschloss park residence) همچون دهکده ای آرام و کوچک، به دور از هیاهوی شهر “هامبورگ” در آلمان قرار گرفته است. کانسپت کلی پروژه البشلس پارک، القا احساس تعلق به فضا از طریق طراحی ساختمان های مجزا و پراکنده در بستری با نشاط و صمیمی بوده است و شکل نامتعارف زمین نیز از جمله عوامل تاثیرگذار بر چرخش احجام می باشد. ارتفاع کم توده ها و فاصله گرفتن آنها از جداره زمین و شکل مسیر اصلی پیاده در سایت، برای مخاطبانی که درون مجموعه پای می گذارند، تنوع دید و پرسپکتیو و همچنین مقیاسی انسانی را به ارمغان آورده. مسیرهای پیاده که با فرمی منحنی شکل درون سایت جای گرفته اند، کیفیتی مشابه پارک های محلی را به محیط می بخشند. دسترسی پیاده به ساختمان ها به وسیله راه هایی که از مسیر اصلی منشعب می شوند، ممکن گردیده که پس از گذر از پیش فضای ورودی که حریمی خصوصی برای ساختمان ها تعریف کرده و بعضا در سطح بالاتری نیز قرار گرفته، به ورودی ساختمان ختم می شوند. مصالح غالب در نمای بناها، بتن سفید است که بی روحی و سردی احتمالی ناشی از رنگ و بافت آن، به واسطه سطوحی از نما که بافت گرم و پویای چوب را دارند تعدیل شده. این تنوع در نوع و رنگ مصالح سبب پویایی و سرزندگی مجموعه نیز گردیده است. همچنین جهت حفظ آسایش سالمندان و برقراری آرامش در فضاهای باز مجموعه، پارکینگ ها جز تعداد اندکی، در زیر زمین قرار گرفته

اند. فضاهای باز گَسترده سبز، چشم انداز مناسب را برای ساکنین واحدها به ارمغان آورده که نقش عمده ای در بالا بردن روحیه سالمندان مجموعه دارد. معماری بناها به دور از آشفتگی و اغتشاش در حجم هایی ساده و خالص نمود یافته که با کاربری مجموعه همخوانی دارد. بازشوهای متعدد ناپیوسته اما ریتمیک، از دیگر عواملی است که روحیه خوابگاهی پروژه را کمرنگ و بر وجه مسکونی کردن آن تکیه کرده و تاثیری به سزا در روحیه ساکنین دارد. پروژه شامل هشت ساختمان مجزا می باشد، ساختمان هایی که در ضلع غربی سایت جانمایی شده اند، شامل سه بلوک موازی می باشند. سطح همکف این بلوک ها که یکی از جداره های شهری پروژه را شکل می دهند به کاربری های تجاری و عمومی اختصاص داده شده. به طور کلی واحدهای اقامتی در این مجتمع را در سه تیپ کلی، شامل اتاق یک نفره، واحدهای یک خوابه و دوخوابه می توان دسته بندی نمود.

نوار موبیوس و بطری کلاین

آگوست فردیناند موبیوس (August Ferdinand Möbius) در روز ۱۷ نوامبر ۱۷۹٠ در شهر زاکسن به دنیا آمد. وی ریاضی‌دان و ستاره شناس مشهور آلمانی است. بیشتر شهرت او به دلیل کشف نوار موبیوس است.

نوار موبیوس نواری کاغذیست که به گونه ای پیچیده است و ابتدا و انتهای آن بر هم منطبق شده است . این نوار خاصیت دو رو بودن کاغذ را باطل میکند چرا که اگر شما از از یک نقطه در نوار شروع به حرکت کنید در نهایت کل سطح نوار را رفته اید و میتوانید این حرکت را تا بی نهایت تکرار کنید .

تعریف خاص ریاضی :دلیل «یک رویه بودن» این نوار، به شرح زیر است که : در هر نقطة a از نوار موبیوس، می‌توان دو بردار با جهت‌ ‌های مختلف رسم کرد که بر نوار موبیوس در این نقطه عمود باشد.

خاصیت موبیوسی: خاصیتی است که رابطه بین «درون» و «بیرون» را وارونه می‌کند. یعنی هر نقطه از یک سطح موبیوسی در عین حال که درون است، بیرون نیز می‌باشد، بنابراین در یک تغییر پیوسته نوعی دگرگونی در ماهیت یک فضا صورت می‌گیرد.در واقع در این حالت، فضا خاصیت دوگانه اما پیوسته پیدا می‌کند.

مرز یک ناحیه در فضا

مرزِ یک ناحیه، خط جدا کننده آن ناحیه از ناحیه دیگر است. در ریاضیات برای یک سطح سه مفهوم تعریف می شود: نقطه داخلی: نقطه ای که بتوان آن را داخل یک دایره روی سطح محصور کرد. نقطه خارجی: نقطه ای است که بتوانیم دایره ای حول آن رسم کنیم که متعلق به آن سطح نباشد. نقطه مرزی: نقطه ای است که هر دایره ای حول آن رسم شود، قسمتی از آن متعلق به سطح و قسمت دیگر آن متعلق به خارج آن سطح باشد. با این تعریف نوار موبیوس فقط یک مرز دارد. یعنی با یک بار حرکت در کرانه‌های انتهای نوار تمام مرز آن را می توانیم طی کنیم.

نوار موبیوس خواص غیرمنتظره دیگری نیز دارد؛ برای نمونه، هرگاه بخواهیم این نوار را در امتداد طولش بِـبُریم به جای این که دو نوار به دست بیاوریم، یک نوار بلندتر و با دو چرخش به دست می آوریم! همچنین با تکرار دوباره این کار دو نوار موبیوس در هم پیچ خورده به دست می‌آید. با ادامه این کار یعنی بریدن پیاپی نوار، در انتهای کار تصاویر غیرمنتظره‌ای ایجاد می‌شود که به حلقه‌های پارادرومیک (paradromic rings) موسومند. همچنین اگر این نوار را از یک سوم عرض نوار ببریم، دو نوارِ موبیوس در هم گره شده با طولهای متفاوت به دست خواهیم آورد. تمامی این کارها به آسانی قابل اجراء هستند.

نوار موبیوس را می‌توان حالت خاصی از بطری کلاین دانست.نوار موبیوس به نوعی می‌تواند به عنوان سمبل تعامل دوگانگی فرهنگی تلقی شود.

فیلیکس کلاین، ریاضیدان آلمانی و عضو آکادمی علوم برلین بود که در سال 1882 نمونه جالبی از سطحی یک رویه طرح کرد که به بطری کلاین مشهور شد. این بطری، یک سطح کاملاً بسته دارد و  حجم آن صفر است. بطری کلاین اگر چرخانده شود، هیچ تغییری در مایع درون آن داده نخواهد شد.

در کیهان شناسی، مطرح شده‌ است که کیهان را به شکل زین اسب میداند و اشکالی نیز به نام بطری کلاین و نوار موبیوس ارائه شده‌ است. در بطری کلاین جهان بسته است و به شکل یک بطری است در نوار موبیوس جهان درون و بیرون ندارد.

اگر حرکت در جهان را از جایی شروع کنیم که روی نوار باشد، سرانجام از زیر نوار سر درمی آوریم یا اگر از زیر آن شروع کنیم به روی آن خواهیم آمد.

خانه بطری کلاین (klein bottle house ) درون بافت درختی بر روی تپه‌های شنی با فاصله کوتاهی از ساحل وحشی ۱۶ واقع شده‌است.

از همان اول شرکت ساختمانی ام‌ سی‌ آر می‌خواست که خانه‌ ای طراحی کند تا در داخل خط درخت‌های موجود در ناحیه حرکت کند ، به همین دلیل در طراحی این ساختمان آن‌چه به عنوان مارپیج یا همان ساختمان پوسته مانند آغاز شد در نهایت به مارپیچی پیچیده‌تر و به بطری کلاین توسعه یافت. آن‌ها مشتاق بودند که از نظر توپولوژیکی به بطری کلاین وفادار باشند.

موقعیت سایت ساختمان و ارتباط آن با بادهای غالب ، توپوگرافی و پوشش گیاهی منطقه همه با محدودیت‌های سایت و ساختمان هم‌خوانی دارند.

دیوارهای این خانه مانند اریگامی‌های کاغذ تا و چین دارند، اتاق‌ها حول محوری مرکزی که حایط را شمای می‌شود قرار گرفته‌اند و چشم‌انداز زیبایی از بالا به پایین ایجاد کرده‌اند. سنت استفاده از هندسه تجربی در طراحی این ساختمان برای به کارگیری و برآورده کردن نیازهای معاصر به صورت بسیار زیبایی به کار گرفته‌است و به اتاق‌ها درون بطری به شکل اشیا جا داده شده درون آن نگاه شده‌است. کیفیت پیچشی پوسته حلقه ای ساختار به خصوص در بافت درختی گردهمایی آرامض بخشی را به ارمغان آورده است. معماران اصلی آن Rob McBride , Debbie-Lyn Ryan هستند و با مساحت ۲۵۸ مترمربع در شبه جریزه مورنینگتون کشور استرالیا قرار دارد. خانه‎ای سازگار با محیط زیست و ناب، که به یاد ریاضیدان آلمانی، فلیکس کلاین ساخته شده است.

پیچیدگی‎های طراحی این بنا زیاد  و حاکی از آن است که طراحان به وسیله کامپیوتر؛ طراحی داخلی و اندازه زاویه‎های  آن را با دقت بسیار  انجام داده‎اند. دکوراسیون داخلی خانه بطری کلاین استرالیا، پر از ظرافت و خلاقیت و فرم خاص آن نشان دهنده تیزهوشی معماران ماهر و معماری منحصربه‎ فرد آن است. طرح‎های باز و آشکار، داشتن شکل‎های مستطیل یا مکعب، مینیمال و بدون زرق‎وبرق و تزئین، استفاده از سطح‎های صاف و پنجره‎های بزرگ، همه و همه، نشان از مدرن بودن معماری این خانه زیبا دارند. معماری مدرن همیشه به دنبال ارائه دادن راه حلی برای زندگی بهتر است و تلفیق آن با محیط زیست و طبیعت، یک شاهکار خواهد بود.

ساباط در معماری کهن ایران

معماری تاريخی جنبۀ تاريخی دارد و منسوب به تاريخ است و اصطلاح تاریخ بار زمان خاص دارد . معماری قديمی به بعد زمان توجه میشود معماری بومی : به سرزمین و ناحیه ای خاص تعلق دارد و لغت بوم بار مکانی  دارد . معماری با هویت عنوان دیگریست بر معماری سنتی  که در واقع معماری قابل شناسایی تعریف میشود چراکه سابقه ای از آن موجود است عنوان دیگر این نوع معماری معماری خودی اس .. معمار با معنی یا معنی دار دارای قصد یا هدف در آن جاریست و به آن شکل گیری آن معنا بخشیده باشد .

در یک جمع بندی کوتاه میتوان گفت معماری به چهار عامل ؛ زمان ، مکان ، فرهنگ و معنای خاص بستگی دارد .

در این بخش میخواهیم انواع ساباط ها بر اساس فرم و نحوه قرار گیری را شرح دهیم که تاثیر بسزایی بر معماری کهن ایرانی داشته است .

ساباط ها برروی کوچه ها یا معابر مسقف روش مناسبی برای تعدیل و کنترل نور آفتاب می باشد همچنین به دلیل ایجاد اختلاف دمای محیط بیرون با دمای محیط داخل باعث ایجاد کوران وجابجایی هوا گردیده که درمناطق گرم، گرم و مرطوب بسیار ازلحاظ اقلیمی مناسب بوده است.

ساباط ها یک فضای مکث شهری هستند که مردم را در برابر گرما و سرما محافظت می کنند وامنیت محلات و شهرها را تامین می نمایند. سیمای شهر را یک پارچه کرده و مقاومت بناها را افزایش میدهند . پوشش رهگذر، بالایی که زیر آن راه بود، راهگذاری میان در خانه که از آن جا از خانه ای به خانه ی دیگر عبور کنند . دالان ، راهروی سرپوشیده ، سایه گاه ، سقفی که در زیر آن معبر ورود به خانه و سرا می باشد .

ساباط به کلیه بناهایی که به منظورآسودن به پا میشده چه در شهر و چه در بیرون از شهرمیباشد گفته میشود  . به طور کلی ساباط در زبان فارسی دارای ریشه ای کهن است . جزء اول آن سا به معنای آسایش و باط نمودار ساختمان ، آبادی و عمارت است . در ساباط هایی که سقف مسطح دارند، از تیرهای چوبی و حصیر برای نگهداری وزن سقف استفاده میشد و دو دیواری که در امتداد کوچه بود، نقش دیوارهای حمال یا باربر را ایفا میکرد. اما ساباط هایی که طاق داشت، با توجه به مسائل استاتیکی به خوبی میتوانست وزن سقف را هرچقدر هم کم سنگین بود، به ستونها، دیوارها و سپس به زمین منتقل کند . آجرچینی این سقفها هم ا غلب به صورت رومی انجام میشد . بسیاری از ساباط ها فقط بار سقف خود را تحمل میکردند و احتمالاً مسیری بوده اند که خانه های دوطرف کوچه را به هم پیوند میدادند، اما بعضی ساباط ها روی سقفشان کاربری مسکونی داشته اند که معمولاً اتاقی با یک یا دو در بازشو و دارای چشماندازی مناسب به کوچه بوده است .عمده ترین دلیل ساخت ساباط ها، زاویه تابش عمود و مستقیم نور آفتاب خصوصا در فصول گرم سال در این مناطق ذکر شده و همچنین وجود معضل بادهای موسمی دارای گرد و غبار شنهای ریز کویر می باشند که توسط ساباط خنثی میشوند .ساباط ها گونه ای از سایبان های ثابت محسوب میشوند که در تمام فصول سال ثابت هستند. از این رو کارایی آنها از نظر ایجاد سایه و نقطه آسایش به تغییرات روزانه و سالانه موقعیت خورشید بستگی دارد.

ویژگی های ساباط ها :

تنظیم شرایط محیطی و فراهم نمودن شرایط آسایش : ساباط ها بر روی فضاها و گذرهای شهری با ایجاد سایه ها و تحمل پذیری، انسان را در برابر شرایط محیطی و اقلیم گرم و خشک منطقه ارتقا میدهد و کوران هوا ایجاد میکنند

نقش سازه ای: ساباط ها پایداری در ساختمان های محیطی و اجزای فضایی بلوکهای طرفین ایجاد میکنند. بین دو خانه در معبر به عنوان پشت بندعمل میکنند و مقاومت بنا را در برابر هر گونه نیروی افقی حاصل از زلزله و باد و … افزایش میدهد.

به علت محرمیت و درون گرایی خانه های ایرانی، دیوارهای محیطی مرتفع ساخته میشدند اما به دلیل صرفه جویی در مصالح عموما جداره های بناهای تاریخی کم عرض و باریک طراحی میشدند ، در نتیجه نیروهای جانبی مضاعف میشدند ، ساباط کمک میکند که ضخامت کم دیوارهای آجری تا میزان قابل توجهی جبران شود و نیروهای رانشی حاصل از تاقها و تویزه های عناصر فضایی پشت دیوار محیطی خانه را خنثی میکند

همجواری محله ای: گاهی برای کنار هم قرارگیری ملک ها و محلات از ساباط استفاده میشده است .

ایجاد حس همسایگی: آن بخش از فضاهای شهری که از احداث ساباط ایجاد میشده به دلیل محوریت، مسقف بودن و اختلاف ارتفاع با فضای کلی

گذرگاهی به مرکزی برای تجمع ساکنان محله و یا فضای ورودی به یک یا چند خانه تبدیل میشده است .

حضوری سمبلیک: گاهی برای تعریف فضای ورودی از ساباط استفاده میشده و برای معرفی بنا به فضای شهری کوه نشان دهنده سمبلیک بودن آن است . شوک فضایی و ایجاد مکث در فضا ، خصوصی تر کردن حریم در بعضی از بناها

فرم شناسی ساباط های ایرانی براساس نوع پوشش به ترتیب زیر است .

پوشش های منفرد که شامل ؛ لنگه های چند گانه (این نوع پوشش ها به صورت تویزه هایی چندگانه در گذرهای شهری هستند که به صورت پشتبند برای اجزای طرفین خود عمل می کنند و نیز ریتمی ازنور و سایه را در گذر ایجاد میکنند) ، لنگه های تکی (جنبه سازه ای داشته و به صورت پشت بند عمل میکنند) ، نیم لنگه و لنگه های با قوس تیزه دار ومازه دار.

پوشش های پیوسته ؛ ساباط های پوشیده با تاق آهنگ ، ساباط های پوشیده با تاق کجاوه و ساباط های اتاقک دار

ساباط ها از لحاظ مکانی هم تقسیم بندی میشوند ؛ ساباط در ابتدای ، وسط و انتها گذر که هر یک ویژگی و تعریف خود را دارند برای مثال ساباط در ابتدای گذر تعریف کننده آن گذر است ولیکن در انتهای گذر پیش ورودی و محرمیت ساختمان انتهای گذر است .

در نتیجه میتوان به اهمیت ساباط در معماری پی برد امروزه از ساباط بیشتر جهت زیبایی یا اتصال دو نقطه همجوار استفاده میشود چرا که مسائلی سازه ای و غیره جور دیگری حل میشوند . اما باز هم از محبوبیت ساباط ها کم نمیکند .

منابع 

پیرنیا، محمد کریم. سبک شناسی معماری ایرانی، تهران 

غیاثی ، خشایار ، کامران کسمایی ، حدیثه ، مقاله ، گونه شناسی فرمی سابات در اقلیم گرم و خشک ایران 

َ

نور در معماری

معماری و نور به همان اندازه به یکدیگر وابسته اند که جسم و روح. یکی برای زنده بودن و دیگری برای حضور مادی در این جهان به دیگری نیاز دارد و آن هنگام که نور بر جسم فضا جاری می شود هردو جهان مرئی  وجود پیدا میکنند .

در معماری گذشته برای ایجاد نور و سایه از اختلاف سطح در دیواره های خارجی بهره میبردند .

معمار نور بی نهایت خورشید را در ظاهر به جلوه ای ظریف )که البته همان باطن بینهایت را در نهاد خود دارد( ، تبدیل کرده است و زیبایی آن را با نمودهای مختلف چه به صورت ظاهری و نمادین و چه در نمایشی معناگرا در عناصر معماری خود ارائه داده است.ازجمله آن،در صورتی نمادین میتوان به نمایش نقوش و رنگ های شیشه های رنگین در حوض و داخل بنا و در بعد مفهومی و معنایی آن میتوان به وارد کردن اشعه ای از نور در تاریکی مطلق که جلوه ای از حضور حق را ارائه می دهد، نام برد.

معماران ایرانی به طور غریزی یا آگاهانه از این اصول ساده و طبیعی پیروی میکرده اند ؛ نورپردازی دینامیک ، نور متغیر به لحاظ کمیت ، جهت تابش و رنگ ،موضوع کار آنان بوده است.انواع کاربندیها)تزئینات هندسی گنبدها( ساختارهایی بوده اند که وظیفه عمده آنها جذب نور و انعکاس آن به صدها شکل و ایجاد سایه روشنهای متنوع و جذاب بوده است.در بازار ها ارتباط با زمان از طریق ستونهای نوری ، که از روزنه گنبدها به داخل می تابیده و مرتباً در هرجهت حرکت میکرده ، تامین میشده است .مشبکها،معرقها و پنجره های چوبی مزین به شیشه های رنگی با ترکیب بندی هندسی،روشهای مختلف حالت بخشیدن به نور بوده اند؛نوری که در ارتباط با  فضای معماری  بوده و سلسله مراتب  معینی را از تاریکی پدید آورده است . بنابراین  با نگاهی به آثار معماری به جا مانده می بینیم که معماران ایرانی از گذشته دور به اهمیت نور در معماری پی برده و روشهای هوشمندانه ای را برای استفاده از نور در ساختمان ابداع کرده اند.

از نور در معماری به چند صورت می توان بهره گرفت : انعکاس نور ، شکست نور. یکی از عمده ترین نقش های مقرنس و کاربندی در معماری  خاصیت شکست نور است . تضاد نور و سایه تضاد شدید درسطوح و فضاهای تاریک و روشن( میتواند در بهره گرفتن از نور در معماری معناگرا موثر باشد.

طبق گفته ی بیرکهوف : زیبایی نتیجه ی دو صفت متضاد است که هردو به یک اندازه ضروری است . تضاد در واقع همان چیزیست که تفاوتها را بوجود میاورد و تمایزها را می پذیرد.

از نظر سهروردی و باقی اشراقیون ، جهان عبارت است از درجاتی از نور و ظلمت که در واقع فقدان نور است و اجسام تا آنجا که به جنبه ی مادی آنها مربوط میشود چیزی جز ظلمت یا حجابی نیست که مانع نفوذ نور در آنها میشود

لائوتسو: دیدن در تاریکی روشنایی است .

تادئو آندو : نور به تنهایی روشنایی نمی بخشد.باید تاریکی باشد تا نور ، نور شود و با جلال و قدرت بدرخشد.تاریکی ، که تلالو نور را برمی افروزد و قدرت نور را آشکارمیکند ، ذاتاً بخشی از نور است .

ابن هیثم زیبایی را تعامل پیچیده بین بیست و دو عامل تعریف میکند : نور ، سایه ، فاصله ، مکان ، سختی ، شکا ، اندازه ، جدایی ، تداوم ، تعداد، حرکت ، سکون ، زبری ، نرمی ، شفافیت ، کدورت ، سایه ، تاریکی ، زیبایی ، زشتی ، همانندی و نا همانندی .

عوامل مهم در زیباشناسی و به عبارتی مبانی آن عبارتند از : گرافیک )فرم،رنگ،نور(،انسجام،خلاقیت،حس آرامش،آسایش و هویت

نور زیبایی می آفریند و زیبایی های دیگر را نیز می نمایاند و خود نیز زیبایی محض است. وجودش شرط ضروری زیبایی است که اگر در جای مناسب ظاهر شود هر زیبا را زیباتر میکند.زیبایی معماری بیش از هرچیز از نور مساعد مدد میگیرد .فضا در معماری همان فشردن و پیراستن قدرت نور است.

لوکوربوزبه : معماری بازی هنرمندانه ی دقیق و خیره کننده ی مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر نور است . چشمهای ما برای این آفریده شده اند که فرم ها را زیر نور ببینیم  این سایه روشن ها هستند که فرم ها را در مقابل ما برهنه میسازند. مکعب،مخروط،کره،استوانه و هرم اولین فرمهایی هستند که نورآنها را به ما عرضه میکند. تصاویر آنها ناب ، ملموس و صریح هستند. به همین دلیل است که این ها صور زیبا، زیباترین صورانند همه کس، از کودک گرفته تا وحشی و ما بعد الطبیعهدان با این مطلب موافق است. این امر به ماهیت هنرهای تجسمی مربوط میشود .

آواز نور طبیعی در بنای معماری ، می تواند از حد معمول رساتر)بلندتر( ، دلنشین تر و جذابتر باشد و محتوای اطلاعات یک میدان دید را دگرگون کند ، تا جایی که احساس مخاطبین را برانگیزد و تجربیات بصری را تحت تاثیر قرار دهد.نور و سایه در طراحی معماری می توانند بعنوان ابزاری در جهت رساندن پیام های بصری استفاده شوند؛ چرا که عناصرمولد زیبایی را در ذات خود حمل میکنند، و زیبایی، خود سرشار از پیام های بصری است.برای ایجاد زیبایی بصری باید معماری و اجزای بنا را بر رفتارهای نوری همچون : انعکاس ، شکست ، تجزیه ، انتشار و  جذب نور سازگار کرد. حضور و غیاب تلألوها و سایه روشن ها از خصوصیات بصری هستند که روزهای آفتابی را جذاب و روزهای ابری را در نگاه بیننده ، کسل کننده می سازند.

 

پروژه دفتر آقای رحیمی طراحی دفتر اداری

عنوان پروژه : دفتر اداری

توضیحات : طراحی داخلی مدرن دفتر اداری به مساحت 200 متر مربع

موقعیت پروژه :تهران پارس

کارفرا: جناب آقای رحیمی

طراح : گروه معماری آساک

شماره تماس : 71797

پروژه عباس آباد ، طراحی Showroom

عنوان پروژه: Showroom 

توضیحات :طراحی  Showroom  مساحت 260متر مربع ، طراحی داخلی برای به نمایش گذاشتن لوازم آشپزخانه اعم از گاز ، هود ، فر و … میباشد   

 موقعیت پروژه : تهران  ، عباس آباد 

کارفرما : جناب آقای فرهادی

طراح : گروه معماری آساک

شماره تماس : 71797

پروژه دکتر وجدانی ، طراحی مطب

عنوان پروژه : طراحی و اجرا مطب دکتر وجدانی 

 توضیحات : طراحی داخلی و اجرا مطب دکتر وجدانی به مساحت 220 متر مربع ، طراحی مدرن مینیمال و خاص 

کارفرما : جناب آقای دکتر وجدانی 

طراح : گروه معماری آساک

شماره تماس : 71797

پروژه سیب ، طراحی نما و داخلی تالار و مجموعه ورزشی

عنوان پروژه : طراحی تالارو استخر

توضیحات : طراحی نما ساختمان 5 طبقه تالار سیب به مساحت 300 متر مربع و طراحی داخلی مجموعه ورزشی  با مساحت 140 متر مربع و طراحی سقف تالار سیب

موقعیت پروژه : تجریش

کارفرما : جناب آقای فرج الهی

طراح : گروه معماری آساک

شماره تماس : 71797

پروژه آقای تقوی ، طراحی و بازسازی داخلی مسکونی

یعنوان پروژه : بازسازی مسکونی

 توضیحات : بازسازی و طراحی داخلی ، نظارت و اجرا بر پروژه مسکونی به مساحت 240 متر مربع . طراحی بار ، نشینمن خصوصی و پارتیشن 

وضعیت پروژه : اجرا شده سال 1390

موقعیت پروژه : تجریش

کارفرما : جناب آقای تقوی

طراح : گروه معماری آساک

مجری : گروه معماری آساک

شماره تماس : 71797