فرم پله: ▪ راه پله مستقیم ▪ راه پله با پله های مایل ▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا▪ راه پله ۴/۱ چرخش در پایین ▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین▪ راه پله ۴/۱ چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف▪ راه پله مستقیم با پاگرد▪ راه پله مستقیم با ۴/۱ دور چرخش▪ راه پله مستقیم با نیم دور چرخش▪ راه پله پاسگی همراه با چرخش▪ راه پله با ستون پله باز با پاگرد▪ راه پله سلطنتی▪ راه پله با سه پلکان مستقیم و یک پاگرد▪ راه پله با چهار پلکان▪ راه پله قوسی▪ راه پله سبدی با پاگرد ▪ راه پله نیم دور چرخش▪ راه پله بیضی▪ راه پله حلزونی یا مارپیچی ▪ راه پله هندسی
اجزاء پله
، کف پله ، ارتفاع پله ، پیشانی پله ، گونه پله ، عرض پله ، لب پله ، شیار کف پله ، ردیف یا خیز پلکان ، خط مسیر پله ، خط شیب پله ، زاویه شیب پله ، حجم پله ، طول پل ، پاگرد ، نرده پله ، دست انداز پله ف چشم پله
سیستم ساختاری : در اینجا پله ها بر حسب جنسیت و پایه و اساس هایی که برای نصب ساختار آنها استفاده می شوند دسته بندی شده اند. الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شوند. ب) سیستم نصب و نگهداری پله ها
پله های فولادی ، پله های بتنی ، پله های سنگی ، پله های چوبی
ضوابط طراحی پله
ابعاد داخل به داخل باکس راه پله 240در 480 سانتیمتر. ضمنا چشم پله نداشته باشد برای جلوگیری از دودکش شدن باکس راه پله
در صورتیکه در هر طبقه تا چهار واحد مسکونی داشته باشیم یک واحد راه پله و آسانسور کافی است در ؛یر این صورت باید راه پله های جداگانه در نظر گرفت
ارتفاع هر پله حداکثر 24 و حداقل 10 سانتی متر می باشد و هر کف پله باید حداقل 28 سانتی متر پاخور و حداکثر2 درصد شیب داشته باشد. در مواردی که پله ای به سطح شیبدار مانند کف پیاده رو منتهی شود ، اختلاف ارتفاع مجاز بین سرآن حداکثر 8سانتی متر به ازای هر متر طول پله توصیه می شود
تمام پلکان هایی که در راه خروج واقع شوند باید دارای ساختاری پایدار و ثابت باشند.عرض راه پله ها و پاگردها نباید در هیچ قسمت از طول مسیر کاهش یابد پاخور تمام پله ها باید از یک جنس و با یک نوع پرداخت بوده و تمام تدابیر لازم به منظور ممانعت از لغزندگی بر روی سطح آنها اتخاذ گردد
عرض راه پله می بایست حداقل 110 سانتی متر عرض مفید داشته باشد ، مگر آنکه مجموع تعداد متصرفان تمام طبقات استفاده کننده از راه وپله کمتر از 50 باشد که در آن صورت عرض مفید می تواند به حداقل 90 سانتی متر کاهش داده شود . همچنین هر راه پله باید دست کم 205سانتی متر تا سقف بالای خود ارتفاع داشته و بین هر دو پاگرد متوالی آن ، حداکثر فاصله قائم 370 سانتی متر باشد
درصورت استفاده از پله های قوسی می بایست حداقل اندازه پاخور هر پله درفاصله 30 سانتی متری از باریکترین قسمت ، 28 سانتیمتر بوده و اندازه شعاع قوس کوچکتر پله از دو برابر عرض آن کمتر نباشد
پلکانهای واقع در راه خروج با شیب بیش از 1 به 15 باید در هر دو طرف دارای نرده دست انداز باشند . همچنین پلکان های عریض باید به ازای هر 75 سانتیمتر از عرض مفید خود ، حداقل دریک سمت نرده دست انداز داشته باشند. لازم به ذکر است که پلکانهای واقع در خانه‌های یک یا دو خانواری و سایر واحدهای مسکونی کوچک میتوماند فقط در یک سمت نرده داشته باشد
در راه پله ساختمان ، حداقل عمق کف پله 0.38 متر است . ارتفاع پله باید به میزانی باشد که مجموع اندازه کف پله و دو برابر ارتفاع آن بین 0.63 تا 0.64 متر باشد . عمق کف پله ازلبه ی یک کف پله تا تصویر افقی لبه کف پله بعدی اندازه گیری میشود . در تمام ساختمان ها میزان حداقل عرض پله الزامی ، برحسب نوع و بار تصرف و متناسب با تعداد استفاده کنندگان تعیین میگردد . در هر صورت پله هایی با عرض مفید کمتر از 1.10 متر و قفسه پله های دارای پاگردی که عموم از آن استفاده کنند با عرض کمتر از 2.40 متر مجاز نیست فذ مگر آن که در مقررات اختصاصی تصرفی به گونه ای دیگر تعیین شده باشد . حداقل عرض یا شعاع پاگرد مساوی عرض پله باشد . حداکثر تعداد پله های بین دو پاگرد باید 12 باشد . حداقل ارتفاع غیر سرگیر پله ها و پاگردهای آنها در تمام طول مسیر 2.05 متر است . که لبه هر کف پله اندازه گیری میشود . در ساختمان های دارای چهار طبقه و بیشتر بالای زمین ، حداقل یک پلکان عمومی ساختمان باید تا سطح0 بام امتداد یابد ، مگر در بام هایی با شیب تند تر از 33 درصد و یا بامهایی که هیچ گونه استفاده ای ندارند ، که دسترسی طبقه آخر به آن ها از طریق دیگر امکانات مانند نردبان مجاز است
تمام پلکان هایی که در راه خروج هستند باید ساختار ثابت و یکسان داشته باشند . عرض راه پله و پاگرد ها نباید در طول مسیر کاهش یابد . پاخور تمام پله ها یک جنس و یک پرداخت داشته باشد و سطح آنها لغزنده نباشد . هر راه پله باد حداقل 1100 میلیمتر عرض مفید داشته باشد مگر تعداد متصرفان کمتر از 50 نفر باشد که میتوان حداقل عرض را 900 میلیمتر کاهش داد و هر راه پله باید دست کم 2050 میلیمتر تا سقف بالای خود ارتفاع داشته باشد و بین هر دو پاگرد متوالی آن حداکثر فاصله قائم 3700 میلیمتر باشد . ارتفاع هر پله حداکثر 180 و حداقل 100 میلیمتر باشد و هر کف پله حداقل 280 میلیلمتر پاخور و حداکثر 2 درصد شیب داشته باشد. پلکان واقع در راه خروج که دارای شیب بیش از 1 به 15 میباشد باید در دو طرف نرده داشته باشد و در پله های عریض به ازای هر 750میلیمتر باید حداقل در یک سمت دارای نرده دست انداز باشند
طرح و استفاده از پله های قوسی در راه های خروج در صورتی مجاز است که حداقل اندازه کف یا پاخور هر پله در فاصله 300 میلیمتری از باریک ترین قسمت ، 280 میلیمتر بوده و اندازه شعاع قوس کوچیکتر پله از دو برابر عرض آن کمتر نباشد .استفاده از پله های مارپیچ در راه های خروج برای حداکثر 5 نفر مجاز میباشد که عرض مفید پله حداقل 650 میلیمتر و ارتفاع هر پله حداکثر 240 میلیمتر باشد . ارتفاع مفیذد روی پله یا قد راه پله حداقل 2000 میلیمتر و اندازه کف یا پاخور هر پله در فاصله ی 300 میلیمتری از باریک ترین قسمت پله ، حداقل 200 میلیمتر باشد در نهایت باید تمام کف پله ها یک شکل و یک اندازه باشند
ارتفاع دست انداز نرده در پله های داخلی و خارجی و جان پناه پشت بام باید حداقل 750میلیلمتر باشد .فاصله ی میله ها باید به اندازه ای باشد که کره ای به قطر 100میلیمتر نتواند از آن عبور کند
در راه پله ساختمان ، حداقل عمق کف پله 0.38 متر است . ارتفاع پله باید به میزانی باشد که مجموع اندازه کف پله و دو برابر ارتفاع آن بین 0.63 تا 0.64 متر باشد . عمق کف پله ازلبه ی یک کف پله تا تصویر افقی لبه کف پله بعدی اندازه گیری میشود . در تمام ساختمان ها میزان حداقل عرض پله الزامی ، برحسب نوع و بار تصرف و متناسب با تعداد استفاده کنندگان تعیین میگردد . در هر صورت پله هایی با عرض مفید کمتر از 1.10 متر و قفسه پله های دارای پاگردی که عموم از آن استفاده کنند با عرض کمتر از 2.40 متر مجاز نیست فذ مگر آن که در مقررات اختصاصی تصرفی به گونه ای دیگر تعیین شده باشد . حداقل عرض یا شعاع پاگرد مساوی عرض پله باشد . حداکثر تعداد پله های بین دو پاگرد باید 12 باشد . حداقل ارتفاع غیر سرگیر پله ها و پاگردهای آنها در تمام طول مسیر 2.05 متر است . که لبه هر کف پله اندازه گیری میشود . در ساختمان های دارای چهار طبقه و بیشتر بالای زمین ، حداقل یک پلکان عمومی ساختمان باید تا سطح0 بام امتداد یابد ، مگر در بام هایی با شیب تند تر از 33 درصد و یا بامهایی که هیچ گونه استفاده ای ندارند ، که دسترسی طبقه آخر به آن ها از طریق دیگر امکانات مانند نردبان مجاز است
در راهروها و فضا های عمومی مستقیم و یا دارای پنجره در دو انتها در مواردی که تامین نور به صورت طبیعی صورت گیرد ، سطح شیشه حداقل 1.80 مترمربع یا یک چهلم سطح کف است و در غیر اینصورت حداقل یک بیستم سطح کف است . راه پله ها در مواردی که تامین نور بصورت طبیعی صورت گیرد ، سطح شیشه حداقل 0.9 متر مربع به ازای هر طبقه است . در صورت عدم امکان نورگیری پله ها با پنجره های دیواری ، تامین نور طبیعی از سقف محفظه پلکان مجاز است . در برخی از ساختمان ها در صورت عدم امکان نورگیری راه پله ها با پنجره دیواری علاوه بر تامین نور طبیعی از سقف راه پله ، تعبیه نور مصنوعی با برق اضطراری الزامی میباشد
در محل هایی که اختلاف سطح ها از 0.70متر بیشتر باشد ، باید به وسیله دست انداز یا جان پناه از احتمال سقوط جلوگیری شود.ارتفاع دست انداز های پله ها از لبه پله باید حداقل 0.90 متر باشد . در دو طرف راه پله هایی که بیش از دو ارتفاع پله را طی میکنند و در مسیر های دسترس یا خروج اصلیذ ساختمان با تصرف قرار دارند یا در میانه ی پهنای پله های با عرض بیش از 1.80 متر که در مسیر های دسترس یا خروج ساختمان یا تصرف قرار دارند ، به نحوی که همواره افراد در فاصله ی 0.75 متر یا کمتر از یک میله ی دستگرد قرار گیرند
